Władysław Szczygieł





WŁADYSŁAW SZCZYGIEŁ



Życiorys Władysława Szczygła
(1902 - 1960)

...
Szczygieł Władysław pseudonim "Zawisza", "Ryś", "Ociec" ur. 1902 r. zm. 1960r. polonista, doktor filozofii, harcmistrz, komendant Krakowskiej Chorągwi Harcerzy w latach 1930-1934. Odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi -1933r, Medalem Niepodległości, Medalem Zwycięstwa i Wolności, Złotym Krzyżem Harcerskim odznaczenia "Za Zasługę".

Urodził się 31.01.1902 w Rzeszowie, w rodzinie Franciszka (1867-1917) kolejarza i Marcjanny z Płodzieniów (1870-1966). Wstąpił do harcerstwa w 1918r, był drużynowym I Rzeszowskiej Drużyny Harcerzy im J Piłsudskiego. W 1920r. po zdaniu matury wprost z ławy szkolnej zgłosił się do rzeszowskiej kompanii studenckiej z zamiarem wzięcia udziału w walkach w obronie Lwowa przed bolszewikami. Z oddziałem wojskowym dotarł pod Lwów, niestety w okopach zachorował na malarię i w ciężkim stanie znalazł się w szpitalu w Krakowie. Powrócił do zdrowia kiedy wojna dobiegała już końca. W latach 1920-1924 studiował polonistykę i slawistykę na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.

Uczył kolejno w IV gimnazjum im Sienkiewicza w Krakowie, przez 1 rok w Zakopanem i 2 lata w Mielcu. W 1926 r uzyskał stopień doktora na UJ. Osiadł na stałe w Krakowie gdzie uczył kolejno przez 10 lat w VI Liceum im Kościuszki i Liceum Pedagogicznym. W 1931r. otrzymał tytuł profesora gimnazjalnego.

W 1927r. zawarł ślub w kościele św. Anny w Krakowie z Władysławą Knot (1902-1981 ) miał syna Krzysztofa (1929-2010) docenta nauk medycznych -chirurga, który następnie został księdzem - profesorem Papieskiej Akademii Teologicznej - założycielem i kierownikiem Wydziału Bioetyki, oraz dwie córki: Danutę (1934-1979) mgr chemii i Marzennę Grzywa ur. 1945 - lekarkę.

Równocześnie cały czas aktywnie działał w harcerstwie pełniąc funkcje zastępcy i następnie od stycznia 1930 komendanta Chorągwi Męskiej Harcerzy w Krakowie. Przykładał szczególną wagę do kształcenia kadry instruktorskiej w tym nauczycielskiej. Był komendantem wielu obozów instruktorskich. Napisał wówczas książkę Harcerskie obozy Nauczycielskie zalecaną przez Główną Kwaterę Harcerzy. Był komendantem delegacji polskiej na Światowy Zlot Harcerzy Jamboree w Szwecji w 1933r., został naczelnym redaktorem organu GKH "W kręgu wodzów" i pełnił tę funkcję do 1939r. Pismo to wpłynęło znacząco na rozwój organizacji harcerzy w latach 30-tych.

W 1939 r został powołany do czteroosobowego kierownictwa Dywersji w Krakowie pozafrontowej komórki, która przekształciła się w Organizację Orła Białego. Niemal cudem uniknął aresztowania 6 listopada 1939r. w czasie "Sonderaktion Krakau" w Collegium Novum UJ dokąd podążał z żoną, idąc ul. Piłsudskiego zauważył w porę zgromadzone „budy” – samochody gestapo. W listopadzie 1939 r uczestniczył w akcie powołania konspiracyjnych struktur harcerstwa na terenie Krakowa i rekonstrukcji Komendy Chorągwi Krakowskiej oraz organizacji Szarych Szeregów. W czasie okupacji uczył w Publicznej Szkole Rzemiosł prowadząc równocześnie bardzo intensywnie tajne nauczanie.

Po wojnie podjął obowiązki instruktora Komendy Chorągwi Harcerzy, był obecny na Światowej Konferencji Młodzieży w Londynie 10.1945r. Uczestniczył tam w pracach komisji ideologicznej. W 1946r. ukazały się także jego dwie znakomite książki - "Jak prowadzić zastęp harcerski" i "Jak prowadzić drużynę harcerską". Obie są znacznym wkładem w harcerską metodykę, używane do dzisiaj w harcerstwie jako podręczniki przy organizacji pracy. W tym czasie został również redaktorem naczelnym reaktywowanego czasopisma "Harcerstwo" organu Naczelnictwa ZHP. Po wyzwoleniu rozpoczął pracę w I Gimnazjum im Nowodworskiego w Krakowie ale juz w marcu 1945 r przejął dyrekcję Liceum Pedagogicznego w Krakowie Pełnił tę funkcje przez 8 lat. Ówcześni uczniowie do dziś pamiętają wspaniałą atmosferę szkoły pogodny nastrój, serdeczne koleżeństwo nauczycieli i prawdziwie ojcowską opiekę ze strony dyrektora. Równocześnie kierował Państwowymi Kursami dla Nauczycieli Szkół Średnich i przygotowywał projekt systemu kształcenia nauczycieli. W 1953 r dr Władysław Szczygieł został nagle z przyczyn politycznych, w ciągu kilku godzin -bez możliwości pożegnania sie z młodzieżą zwolniony ze stanowiska dyrektora Liceum Pedagogicznego w Krakowie a za powód wystarczył zarzut ze w okresie międzywojennym był instruktorem harcerskim. Został pozbawiony możliwości pracy bezpośrednio z młodzieżą. Po okresie przerwy podjął prace w Wojewódzkim Ośrodku Doskonalenia Kadr Nauczycielskich. Następnie po „odwilży” był wykładowcą metodyki języka polskiego i historii literatury polskiej na Wydziale Nauk Humanistycznych Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie. Uczył tez w studium Nauczycielskim. W 1957 r otrzymał tytuł profesora na Wydziale Filozoficzno-Historycznym WSP. W grudniu 1956 r był jednym z inicjatorów reaktywowania harcerstwa Krakowie. Został wybrany w skład Naczelnej Rady Harcerskiej.

W 1947r. powołał do życia ośrodek "Grażyna” w Matejkowicach obecnie Przesieka, który służył Liceum Pedagogicznemu w Krakowie, a potem całemu Kuratorium Krakowskiemu. Miłość do Ziem Zachodnich i radość z powodu ich odzyskania zrodziła koncepcje zorganizowania Ośrodka, który by wiązał młodzież krakowską z Ziemią Śląską. Juz latem 1947r. zjechały cztery klasy krakowskiego liceum do Przesieki i rozpoczęły urządzać wspólnie z gronem nauczycielskim willę "Grażyna" - wówczas dom o 14 pokojach wynajęty w Zarządzie Gminy Sobieszów, do której Przesieka należała. Młodzież bardzo chętnie przyjeżdżała na 10 dniowe turnusy z liceów Pedagogicznych Krakowa, Bochni, Limanowej, Krzeszowic, Zakopanego. Młodzież poznawała Ziemie Zachodnie, Sudety, Ziemię Jeleniogórską, Wrocławską. Przykładowo w roku 1955 przez Ośrodek przewinęło się prawie 600 uczniów, a przez okres pracy Władysława Szczygła blisko 4000 absolwentów liceów pedagogicznych z woj. krakowskiego, pracujących potem na terenie całej Polski związało sie mocno z Ziemią Śląska, rozumiejąc jej role w życiu Polski, organizowało potem wycieczki młodzieży szkolnej w te okolice kształtując w ten sposób w młodym pokoleniu patriotyzm. W czasie wakacji odbywały sie w "Grażynie" także kursy nauczycielskie. Pobyt w Grażynie wiązał uczuciowo młodzież z Dolnym Śląskiem i miał podtrzymywać kulturalne tradycje łączności Ziemi Krakowskiej z Wrocławską. Program zajęć dla młodzieży w Grażynie powoli krystalizował się. Nie były to zwykłe wczasy lecz zajęcia związane z poznawaniem środowiska, jego historii i teraźniejszości. Geografia, biologia, historia, wychowanie fizyczne, j. polski - to przedmioty, które w oparciu o tutejsze środowisko były w pierwszym rzędzie realizowane. Owocem pobytu młodzieży było także przyjmowanie z zapałem przydziałów pacy nauczycielskiej na tamtejszym terenie przez absolwentów liceów pedagogicznych. Jednego roku aż 12 absolwentów krakowskiego Liceum Pedagogicznego osiedliło się w powiecie jeleniogórskim w rejonie Przesieki.

W 13.11.1960r. na skrzyżowaniu ulic Dietla i Starowiślnej w Krakowie został potrącony przez pijanego kierowcę. Zmarł 23.11.1960 w szpitalu w Krakowie Pogrzeb odbył się trzy dni później na cmentarzu Salwatorskim w Krakowie, zgromadził tłumy tysięcy wychowanków - harcerzy i nauczycieli wielu pokoleń.

W roku 1961 Rada Opiekuńcza Ośrodka Grażyna ufundowała tablicę pamiątkową poświęconą Władysławowi Szczygłowi. Prawdopodobnie podczas remontu w latach osiemdziesiątych tablica została zdemontowana i 20 lat leżała zapomniana w garazu na terenie ośrodka. W 2013 roku została odnaleziona przez rodzinę Władysława Szczygła. Ponownego odsłonięcia tablicy dokonano 21 września 2014 roku.

... ...

Powyższy życiorys Władysława Szczygła został przesłany serwisowi przesieka.pl we wrześniu 2014 roku
przez Michała Grzywę, wnuka Pana Władysława.




<<<<<<< POWRÓT DO STRONY GŁÓWNEJ